Beleggers kunnen specifiek kiezen voor bedrijven die zich bezighouden met robotica en kunstmatige intelligentie. Is dat ethisch verantwoord als robots vele banen overbodig maken?

Zelfrijdende auto’s en verzorgende robots. De zegeningen van automatisering, robotica en kunstmatige intelligentie zijn groot.

Tegelijkertijd verliezen mogelijk honderden miljoenen mensen hun baan door de robotrevolutie. Volgens onderzoek van Bank of America Merrill Lynch gaat het om de helft van de productiebanen in de Verenigde Staten in een tijdbestek van twintig jaar.

Een belegging in de ‘boteconomie’ is een indirecte belegging in massawerkloosheid, inkomensongelijkheid en sociale onrust, zou je kunnen stellen.

In zijn uit 2013 stammende boek Average is Over voorspelt de Amerikaanse econoom Tyler Cowen een uitgeholde arbeidsmarkt, waar geen plek is voor 80 procent van de mensen. Zij worden een permanente onderklasse, niet in staat om hun eigen lot te verbeteren.

Beleggen in robots

Volgens hoofd onderzoek James Butterfill van ETF Securities vallen de negatieve effecten voor de arbeidsmarkt mee. De aanbieder van indexproducten voor beleggers is de enige in Europa met een indextracker die zich exclusief richt op robotica en automatisering. De Robo-Stox ETF.

“In de jaren zeventig was secretaresse een populair beroep in de VS. Nadien is het aantal secretaressebanen met 70 procent gedaald. Toch zijn er weinig werkloze secretaresses", aldus Butterfill.

Hij wijst erop dat secretaresses ander werk of andere rollen binnen bedrijven hebben gekregen. "Na de uitvinding van de verbrandingsmotor gingen mensen die zich bezig hielden met de verzorging van paarden, bijvoorbeeld werken in de autofabrieken.”

Niet plotseling overbodig

Door automatisering verbetert de productiviteit, zegt Butterfill. Dat is goed voor de economie. Bovendien doet de 'boteconomie' geleidelijk zijn intrede, en dat geeft mensen tijd om ander werk te zoeken. “Er loopt niet opeens een robot rond in je huis die schoonmaakt. En automatisering is niet gisteren bedacht.”

De 'boteconomie' bedreigt niet alleen laaggeschoold werk, maar ook dat van hoogopgeleide mensen zoals aandelenhandelaren, of mensen die Exchange Traded Funds samenstellen zoals Butterfill.

Vindt hij het niet ironisch dat mensen die beleggen in bijvoorbeeld de Robo-Stox ETF, in theorie bevorderen dat hun eigen baan verdwijnt? “Zo heb ik er eigenlijk nooit over nagedacht. Het is de aard van onze industrie, vermoed ik. ETF's geven beleggers toegang tot voorheen gesloten markten. Dat is het belangrijkste."

Besparing door robotica

Volgens Bank of America Merill Lynch leveren computers en robots op termijn een besparing op van 9.000 miljard dollar aan arbeidskosten. Er zijn slechtere redenen te bedenken om te beleggen in een beursproduct dat voorsorteert op de vierde industriële revolutie na stoom, massaproductie en elektronica.

Toch zijn de prestaties van de Robo-Stox ETF sinds de lancering circa anderhalf jaar geleden opvallend sterk achtergebleven bij die van de brede technologiebeurs Nasdaq. De Nasdaq Composite Index won ongeveer 6 procent in 2015, terwijl de Robo-Stox ETF bijna zes procent verloor.

“Door de hype rondom robotica zijn aandelenwaarderingen aanvankelijk vaak hoog. Daarna beseffen beleggers dat deze groeibedrijven niet direct winst zullen maken, en stort de koers weer in. Dat is ook bij deze aandelen gebeurd, vanwege de hype rondom 3D-printen. Instappen is nu weer aantrekkelijk, gelet op de korting waarmee deze aandelen worden verhandeld," besluit Butterfill.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl